Mae'r Eglwys Ysbrydegol wedi defnyddio cyn dŷ ar Ffordd Coetir Orllewinol ers 1935. Gwybodaeth ychwanegol: Eglwys Ysbrydegol Genedlaethol … [Read more...]
Churches and Chapels
Ar ôl gwerthu Stâd Pwllycrochan ym 1865 a sefydlu Cwmni Bae Colwyn a Stâd Pwllycrochan ym 1875 gwerthwyd tir ar gyfer codi adeiladau a thyfodd y dref yn aruthrol. Roedd nifer y boblogaeth wedi cyrraedd 4,754 erbyn 1891, ac oddeutu 12,000 yn 1907 gyda thua 15,000 o ymwelwyr.
Yn ogystal ag adeiladu tai'n gyflym roedd angen adeiladu cyfleusterau cymunedol ar gyfer y nifer cynyddol o drigolion ac ymwelwyr. Roedd eglwysi a chapeli wrth galon bob cymuned yn ystod y cyfnod hwnnw a sefydlwyd nifer o gynulleidfaoedd crefyddol yn y dref. O'r herwydd, adeiladwyd nifer sylweddol o eglwys a chapeli.
Mae’r Grŵp Treftadaeth, gyda chymorth Cytûn ac aelodau o’r cynulleidfaoedd yn y dref, wedi paratoi llwybr treftadaeth a llyfryn yn seiliedig ar hanes y nifer eglwysi a chapeli yma.
Eglwys Iesu Grist Saint y Dyddiau Diwethaf
Gyferbyn ag Eglwys Fedyddwyr Rhodfa'r Tywysog mae adeilad y Llys lle mae aelodau Eglwys Iesu Grist Saint y Dyddiau Diwethaf yn cwrdd. … [Read more...]
Yr Hen Synagog, Rhodfa’r Tywysog
Mae gwybodaeth ac arteffactau’r gymuned Iddewig ym Mae Colwyn bellach ym meddiant Amgueddfa Iddewig Manceinion. Ymhlith yr arteffactau mae plac a pheintiad olew cysylltiedig â Mark Bloom, sefydlwr … [Read more...]
Sefydliad y Congo
Dechreuwyd Sefydliad y Congo gan y Parch. W. Hughes, cyfaill i Syr Henry Stanley y bu iddo ei gyfarfod pan oedd yn cenhadu yn y Congo. (H. M. Stanley wrth gwrs oedd y g?r a ynganodd y geiriau enwog, … [Read more...]
Eglwys Sant Paul, Ffordd Abergele
Eglwys hanesyddol Llandrillo yn Rhos oedd eglwys wreiddiol y plwyf, ac erbyn hyn yn eiddo i’r Eglwys (Anglicanaidd) yng Nghymru. Ond gyda datblygu Bae Colwyn a’r twf yn y boblogaeth roedd angen … [Read more...]
Capel Shiloh, Ffordd Maes Glas
Adeiladwyd capel Wesle cyntaf yr ardal ym Mron y Nant yn 1809, naw mlynedd ar ôl i’r enwad ddechrau cenhadu yng Nghymru, ac yn 1832 fe ddechreuwyd achos ym Mhen y Bryn Hen Golwyn. Erbyn dechrau’r … [Read more...]
Eglwys Babyddol Sant Joseff, Ffordd Conwy
Yn ei dyddiau cynnar roedd Bae Colwyn yn rhan o Ardal Cenhadu Pabyddol Llandudno a oedd hefyd yn cynnwys trefi Conwy, Llanrwst a Phenmaenmawr. Yn 1895 roedd oddeutu cant o Babyddion yn ardal Bae … [Read more...]
Capel Tabernacl, Ffordd Abergele
Cynhaliwyd cyfarfodydd cyntaf y Bedyddwyr Cymraeg yn yr ardal yn Hen Golwyn, yn Church Walks, mewn lle y bu iddyn nhw gytuno’n ddiweddarach i’w rannu gyda’r Bedyddwyr Saesneg. Adeiladwyd Capel … [Read more...]
Yr Eglwys Undebol, Ffordd Abergele
Roedd yr Annibynwyr, fel mewn nifer fawr o lefydd eraill, yn arloeswyr anghydffurfiaeth ym Mae Colwyn. Dechreuwyd yr achos ym mwthyn Bryn-y-Gwynt yn 1804 ac fe gynhaliwyd gwasanaethau yno’n rheolaidd … [Read more...]
Eglwys Fedyddwyr Woodhill, Ffordd Woodhill
Adeiladwyd ym 1902 gan Synod Methodistiaid Calfinaidd Cymraeg fel eglwys allgymorth cenhadol fel cangen o Engedi yn Ffordd Coetir, fe'i gelwid yn Gapel Rhiw neu "y capel ar y bryn". Ym 1908 daeth … [Read more...]
Eglwys Bresbyteraidd Saesneg, Ffordd Penarlâg
Mae Eglwys Bresbyteraidd Saesneg Ffordd Hawarden wedi ei lleoli ar gyffordd Ffordd Hawarden â Ffordd Conwy. Fe’i hagorwyd hi ar Ionawr yr 11eg 1891 gan Brifathro’r Coleg Diwynyddol yn … [Read more...]
Eglwys Fethodistaidd Nant y Glyn, Ffordd Abergele
Roedd mis Medi 1904 yn fis pwysig yn hanes y Wesleaid Saesneg ym Mae Colwyn. Dyna’r mis y daeth nifer fawr o drigolion mwyaf adnabyddus y dref i seremoni gosod carreg sylfaen ar safle eglwys ac … [Read more...]
Safle Hen Gapel Coleg Penrhos
Mae yna stad dai newydd ar Ffordd Llannerch uwchben y Promenâd a oedd ar un adeg yn safle’r ysgol breifat Penrhos College for Girls hyd nes iddi uno gydag ysgol breifat arall y dref, Rydal School for … [Read more...]
Cyn Gapel Fethodistaidd Cymraeg, Ffordd Conwy
Adeiladodd y Methodistiaid Cymraeg Gapel ar y safle yn Ffordd Conwy yn 1873 ar gost o £700. Y Gweinidog cyntaf oedd y Parchedig E. W. Evans, M.A., o Tarvin. Cynulleidfa fechan oedd ar y pryd. Fodd … [Read more...]
Eglwys Undebol Sant Ioan, Ffordd Conwy
Mae Eglwys Sant Ioan wedi ei disgrifio fel un o ogoniannau pensaernïol tref Bae Colwyn ac fe ellid ei ystyried yn gadeirlan Wesleaid Saesneg arfordir gogledd Cymru. Mae hanes diddorol hefyd yngl?n â’i … [Read more...]
